ibn-i haldun ne demek?

İbn-i Haldun, 14. yüzyılın önde gelen Müslüman düşünür, tarihçi, sosyolog ve devlet adamıdır. Tam adı Ebû Zeyd Abdurrahmân İbn Muhammed İbn Haldûn el-Hadramî'dir. Tunus'ta doğmuştur.

Hayatı ve Eserleri:

• İbn-i Haldun, özellikle Mukaddime adlı eseriyle tanınır. Mukaddime, tarih felsefesi, sosyoloji, ekonomi ve siyaset bilimi gibi alanlarda çığır açan bir çalışmadır. Bu eser, tarih yazımına yeni bir bakış açısı getirmiş ve toplumsal olayları anlamak için önemli bir çerçeve sunmuştur.
• İbn-i Haldun, yaşamı boyunca farklı devletlerde çeşitli görevlerde bulunmuştur. Kadılık, elçilik ve öğretmenlik gibi görevler üstlenmiştir. Bu deneyimler, onun toplumsal ve siyasi olaylara dair derin bir anlayış geliştirmesine katkıda bulunmuştur.

Temel Kavramları ve Düşünceleri:

• Asabiyet: İbn-i Haldun'un en önemli kavramlarından biridir. Asabiyet (toplumsal dayanışma, grup bilinci) bir toplumun veya devletin gücünü ve birliğini sağlayan temel unsurdur. Asabiyet, kabilecilikten doğabileceği gibi, ortak bir amaç veya ideoloji etrafında da oluşabilir. Asabiyetin zayıflaması, devletlerin çöküşüne yol açabilir.
• Devlet Döngüsü: İbn-i Haldun, devletlerin bir döngü içinde geliştiğini ve çöktüğünü savunur. Devlet%20Döngüsü Bu döngü genellikle beş aşamadan oluşur: kuruluş, yükseliş, olgunluk, gerileme ve çöküş. Her aşama, devletin yapısında ve toplumun yaşam tarzında farklı özellikler gösterir.
• Uygarlık ve Bedeviyet: İbn-i Haldun, toplumları Uygarlık (yerleşik hayat) ve Bedeviyet (göçebe hayat) olmak üzere iki temel kategoriye ayırır. Bedevi topluluklar daha güçlü bir asabiyete sahipken, uygarlıkta lüks ve refah artar, ancak asabiyet zayıflayabilir.
• İktisadi Düşünceleri: İbn-i Haldun, ekonomik faaliyetlerin toplumsal yaşamdaki önemini vurgulamıştır. İktisadi%20Düşünceler İş bölümü, uzmanlaşma, ticaret ve vergilendirme gibi konuları ele almıştır. Devletin ekonomik hayata müdahalesinin sınırlandırılması gerektiğini savunmuştur.

Etkisi:

İbn-i Haldun, kendisinden sonraki birçok düşünürü etkilemiştir. Özellikle sosyoloji, tarih ve siyaset bilimi alanlarında yaptığı çalışmalar, günümüzde hala önemini korumaktadır. Modern sosyolojinin kurucularından biri olarak kabul edilir. Eserleri, farklı kültürlerde ve dillerde defalarca yayımlanmış ve incelenmiştir.